Okres ciąży wiąże się z licznymi zmianami zarówno dla kiedy, jak i jej partnera. Jest to lepszy czas oczekiwania na maluszka, jednak wiąże się również ze złym samopoczuciem oraz momentami niezdolności do pracy. Warto zatem wiedzieć, jakie prawa przysługują ciężarnej oraz jakie obowiązki wobec niej ma pracodawca. Wszystkie najważniejsze informacje znajdują się w tym artykule!
Kobieta w ciąży a praca
Przepisy wprost mówią o tym, jakie uprawnienia ma ciężarna pracownica. Kwestie te zostały wyregulowane w polskim prawie pracy. Porusza ono wiele istotnych kwestii, o których kobiety będące pierwszy raz w ciąży mogą nawet nie zdawać sobie sprawy. Zatem, o czym warto wiedzieć?
Zakaz rozwiązywania umowy
Pracodawca nie ma prawa rozwiązać ani wypowiedzieć umowy o pracę ciężarnej pracownicy oraz będącej na urlopie macierzyńskim. Wyjątek stanowi zatrudnienie w ramach umowy o pracę na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca oraz zgłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy. Zatrudnienie w ramach umowy o pracę na czas nieokreślony lub okres próbny powyżej miesiąca, gdzie umowa uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, umowa ulega przedłużeniu do dnia porodu.
Zwolnienie od pracy na czas badań lekarskich
Jeśli kobieta w ciąży nie może wykonać badania lekarskiego poza godzinami pracy, to pracodawca ma obowiązek zwolnić ją od pracy na ten czas. Badania te muszą być jednak związane z ciążą, a za czas zwolnienia pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Zakaz pracy w porze nocnej w godzinach nadliczbowych
Prawo chroni również kobiety w ciąży przed zatrudnieniem w porze nocnej lub nadgodzinami. Pracodawca ma bezwzględny zakaz takiego zatrudnienia, nawet za zgodą ciężarne. Czas pracy powinien być tak zmieniony, aby praca nie była wykonywana w nocy.
Ochrona kobiet a prace szkodliwe
Ochrona kobiet dotyczy również wykonywania prac szkodliwych. Do takich zalicza się praca przy komputerze powyżej 8 godzin dziennie, praca w pozycji stojącej powyżej 3 godzin dziennie czy podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie powyżej 3 kg. Oprócz tego wymienia się tutaj także praca w warunkach narażenia na drganie, promieniowanie jonizujące oraz w wymuszonym rytmie.
Zakaz delegacji i zatrudnienia w przerywany systemie prac
Pracodawca nie może wysyłać kobiet w ciąży na delegację. Panie nie mogą również wykonywać pracy w ramach przerywanego systemu – chyba że wyrazi na to zgodę. System ten charakteryzuje się wykonywaniem swojej pracy w częściach.
O jakich prawach kobiet w ciąży warto wiedzieć?
Kobietom w ciąży, ale pracującym przysługuje wiele przywilejów odesłanych przez prawo. Jednak wychodząc z niej, również warto pamiętać o pewnych kwestiach, które obecnie nie są aż tak nagłaśniane. Jak się okazuje, ciężarne mają pierwszeństwo w wielu sklepach, a także w komunikacji miejskiej. Jednak, o jakich innych prawach warto się jeszcze dowiedzieć?
Prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej
Kobieta w okresie ciąży, porodu i połogu nie musi być ubezpieczona, aby skorzystać z uprawnień placówek medycznych na NFZ. Poza tym powinna być przyjęta do lekarza bez kolejki, ale za okazanie zaświadczenia od lekarza prowadzącego ciążę, dokumentem tożsamości oraz skierowaniem.
Prawo do poradnictwa laktacyjnego i wsparcia psychologicznego
Kobieta w szpitalu i po porodzie ma prawo do instruktażu dotyczącego prawidłowego przystawiania noworodka do piersi. Natomiast w sytuacji niepowodzeń położniczych, urodzenia noworodka z wadą wrodzoną lub urodzenia noworodka o masie poniżej 1500 g szpital jest zobowiązany do zapewnienia opieki psychologa. W końcu czynniki te, wraz z nowym środowiskiem i brak swojego wygodnego łóżka z materacem może przyczynić się do obniżenia samopoczucia lub depresji poporodowej.
Prawo do zaplanowania porodu
Plan porodu to ważny dokument, który określa, na co kobieta się zgadza, czego oczekuje i jak wyobraża sobie swój poród. Powinien być opracowany w czasie ciąży z osobą prowadzącą ciążę, czyli z ginekologiem lub położną.
Prawo do intymności
Poród to niezwykły czas i wiele pań chce, aby w otoczeniu znajdował się jedynie niezbędny personel. Oznacza to, że nie musimy zgadzać się na obecność studentów. Wyjątkiem jest jednak poród w szpitalu klinicznym, tj. szpitalu trzeciego stopnia referencyjnego, który stanowi bazę naukowo-dydaktyczną dla uczelni medycznych.
Prawo do prowadzenia ciąży przez położną
Mało która kobieta w ciąży wie, że nie tylko ginekolog może prowadzić ciążę. Do groma tego zalicza się także położna posiadająca odpowiednie kwalifikacje. Możemy z nią konsultować sprawy związane z rozwojem dziecka i nie tylko.
Ciąża to piękny, ale niezwykle trudny czas dla kobiety. Warto zatem wiedzieć, z jakich przywilejów możemy skorzystać zarówno w pracy, jak i na mieście czy w szpitalu. Kto wie, być może ułatwi nam to ciążę lub dowiemy się czegoś nowego!
